Bielsko-Biała, 25.11.2019r.

Bardzo często Klienci poszukują dobrego i doświadczonego prawnika, ponieważ po rozwodzie chcą dokonać podziału majątku wspólnego z ustaleniem nierównych udziałów w tym majątku.

Warto zatem wiedzieć, że co do zasady oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Niemniej jednak z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku.  Przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym (w praktyce oznacza to przede wszystkim obowiązek uwzględnienia nakładu osobistej pracy żony, gdyż to ona zwykle wykonuje obowiązki domowe).

Warunkiem ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, a mianowicie istnienia ważnych powodów oraz przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego w różnym stopniu.

Powołując się na ważne powody należy mieć przede wszystkim na uwadze rażące lub uporczywe nieprzyczynianie się małżonka do zwiększania majątku wspólnego, pomimo posiadanych możliwości zdrowotnych i zarobkowych. W literaturze wskazuje się także, że nieprawidłowe postępowanie polegać może na rażącym braku staranności o zachowanie istniejącej już substancji majątku wspólnego (nienależyte gospodarowanie, lekkomyślne trwonienie). Nie stanowią jednak ważnych powodów sytuacje niezależne od małżonka i przez niego niezawinione, na przykład związane z nauką, chorobą czy bezrobociem.

Przy ocenie istnienia ważnych powodów należy mieć na uwadze całokształt postępowania małżonków w czasie trwania wspólności majątkowej w zakresie wykonywania ciążących na nich obowiązków względem rodziny, którą przez swój związek założyli (postanowienie SN z dnia 5 października 1974 r., III CRN 190/74).

Wypada wspomnieć, iż małżonek nie może żądać ustalenia nierównych udziałów w niektórych składnikach majątku wspólnego (postanowienie SN z dnia 27 czerwca 2003 r., IV CKN 278/01). O istnieniu ważnych powodów nie przesądza obciążająca jedno z małżonków wina rozkładu pożycia małżeńskiego, stwierdzona w wyroku rozwodowym (postanowienie SN z dnia 7 czerwca 2000 r., III CKN 455/00).

Żądanie ustalania nierównych udziałów w majątku wspólnym może zostać zgłoszone w toku postępowania o podział majątku wspólnego małżonków (niedopuszczalne jest jednak zgłoszenie żądania ustalenia nierównych udziałów w tym majątku dopiero w postępowaniu apelacyjnym) lub też zawarte w oddzielnym powództwie. Nie może być dochodzone po dokonaniu podziału majątku wspólnego.

Z żądaniem ustalenia nierównych udziałów oprócz małżonków mogą wystąpić spadkobiercy małżonka, ale tylko w sytuacji, gdy ich spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji.

W przypadku zainteresowania pomocą prawną w sprawie której dotyczy niniejszy artykuł, prosimy o kontakt z naszą Kancelarią w Bielsku- Białej.